poniedziałek, 28 listopada 2011

Prusy jako region a tożsamość i samookreślenie.

Mieszkańcy innych regionów państwa polskiego są w stanie dokonać swego samookreślenia na podstawie regionu, który zamieszkują (np. Kociewie-Kociewiacy, Kujawy-Kujawiacy) lub województwa bazującego częstokroć na historycznym regionie (np. Mazowsze-Mazowszanie). Owe samookreślenie przebiega w ten sam sposób w jaki określał się Mickiewicz pisząc : „Litwo, ojczyzno moja (…)” mając na myśli część większego kraju, część tą najbardziej bliską i ukochaną.

Nie da się ukryć, iż jako potomkowie przesiedleńców, którzy przybyli na tą ziemię wraz z rozwiązaniem państwa pruskiego i przydzieleniem jego terytorium Polsce, mamy częstokroć wątpliwości w jaki sposób winniśmy się określić. Historia ziemi, na której żyjemy jest związana w dużej mierze z Niemcami (Prusakami) , do których od najmłodszych lat uczy się nas niechęci, wykorzystując do tego całą gamę środków w ramach historycznego credo wrogości do wszystkiego co niemieckie. Prusy-Prusak mają w polskim społeczeństwie wydźwięk pejoratywny, a braki edukacji regionalnej prowadzą do szkodliwego powielania stereotypów i uogólnień. Czy to nie szkoda iż tak wielu z nas żywi obawy przed głębszą identyfikacją z ziemią z powodu zamknięcia jej historii w zatęchłym kufrze pełnym historycznych antypatii, antagonizmów i uprzedzeń? Czy nie szkoda porzucać wieków historii którymi przesiąknięte jest nasze otoczenie?

Gdy historia innych regionów zachowuje ciągłość związaną z ogólnie przyjętym kanonem polskiej historii i kultury my, patrząc wstecz widzimy graniczną datę 1945. Nie wstydźmy się, jednakże sięgać poza nią, jako iż nie jest ona wykuta w granicie i tym samym nie powinna nas ograniczać w próbie zrozumienia naszej ziemi, tego czym była, a także jakie pozostawiła nam dziedzictwo.

Nazwa określająca tą nadbałtycką ziemię funkcjonuje w historiografii od prawie tysiąca lat i wywiedziona została od nazwy jej bałtyjskich mieszkańców – Prusów. Po podboju i asymilacji Prusów, nazwa funkcjonowała wiekami podtrzymana przez Prusaków i państwo pruskie. Nowi mieszkańcy budowali na pierwotnym pruskim-bałtyjskim podłożu nową kulturę, nie zacierając do końca tej pierwszej, a raczej ją wchłaniając. Dlaczegóż więc nazwa Prusy miałaby nie funkcjonować i dziś? Czemuż ma mieć nadal wydźwięk pejoratywny?

Odrzućmy ograniczające nas, krzywdzące stereotypy i rozbudujmy naszą teraźniejszość o pełnię regionalnej przeszłości. Spójrzmy na siebie jako na tych, którzy kontynuują jej historię i tradycję, nie zwalczając jej, nie przekreślając, ale szanując i pamiętając. Jesteśmy wszakże, potomkami dawnych mieszkańców, nie z krwi, ale z racji miejsca. Dzielimy z nimi tą samą ziemię, uprawiamy te same pola, podziwiamy te same lasy, jeziora, chodzimy po tych samych drogach i ulicach, zamieszkujemy często te same domy.

Uważam, iż w obecnych czasach można określić siebie zarówno jako Polaka, mieszkańca pruskiej ziemi jak i Prusa mówiącego po polsku żyjącego w Prusach, części obecnej Polski, śmiało i bez wstydu godząc jedno z drugim.

czwartek, 24 listopada 2011

Koncepcja bloga

Mym zamysłem jest pobudzenie umysłów ludzi zamieszkujących teren od Wisły po Podlasie do działania, poszukiwania, badania, odkrywania historii ziemi którą zamieszkujemy, wszystkich tych regionów składających się na większą całość znaną nam jeszcze nie tak dawno pod nazwą Prus.

Patrząc w głąb naszej lokalnej przeszłości jesteśmy w stanie niejednokrotnie nakreślić na nowo swą własną tożsamość i tym samym możemy dokonać głębszego osobistego samookreślenia. Owa wiedza pomaga nam ubarwić swe „ja” o spuściznę tego co nas otacza i kształtuje, tak jak przez wieki otaczało i kształtowało dawnych mieszkańców, czyniąc z nich tym kim byli dla swej ziemi.

Zamierzam pisać o Prusach i ich dziejach przez pryzmat ludzi, natury, historii, tradycji i kultury a także własnych i cudzych przemyśleń i badań. „Pruski Horyzont” jest skierowany nie tylko do ludzi zamieszkujących pruską ziemię ale także do każdej jednej osoby zainteresowanej barwną historią tej krainy. Zależy mi na promocji świadomości tego czym była i jest owa "...kraina ciemnych lasów i kryształowych jezior" w sposób jak najbardziej obiektywny. Poprzez zbiór różnorodnych publikacji chcę pomóc chętnym czy poszukującym w odpowiedzi na pytanie „czym jest ziemia na której żyję i kim dla niej jestem?” w nakreśleniu swej tożsamości poprzez wgląd na szereg czynników stojących czasem poza ogólnie przyjętym kanonem myślenia przez niechęć, fałsz czy zwykłą ignorancję a dotykających nas nawet po dzisiejszy dzień.

Forma którą obrałem do prezentacji swych publikacji i myśli jest obecnie najbardziej przejrzystą i wygodną w prowadzeniu a co najważniejsze dzięki powszechności medium jakim jest internet, ogólnie dostępną dla czytelnika bez względu na miejsce jego zamieszkania. Planuję publikować na ramach bloga prace zarówno autorskie jak i wszelkiej maści artykuły, opracowania, informacje zaczerpnięte z szeregu źródeł czyniąc tym samym z owego bloga swoiste kompendium wiedzy i spojrzeń na tematykę Prus.